Με τον τιτλο αυτο ο συγγραφεας Μενελαος Λουντεμης εγραψε το 1977 τρια αρθρα που δημοσιευθηκαν τοτε στην εφημεριδα „Τα Νεα“. Αναδημοσιευουμε σημερα το 1ο Μέρος. Αν ζουσε σημερα ο Λουντεμης, θα διαπιστωνε, οτι η αραβοποιηση του ελληνικου τραγουδιου, που τοσο τον εθλιβε τοτε, σημερα ειναι πλεον γεγονος. Και το θεμα επικαιρο οσο ποτε αλλοτε
Ο Μενέλαος Λουντέμης (1906-1977) γεννήθηκε στη Μικρασιατική πόλη Γιάλοβα, το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτρης Βαλασιάδης. Μικρός μαθητής, εργαζόταν τα καλοκαίρια στα βλαχοχώρια της Άνω Αλμωπίας κάνοντας το δάσκαλο. Για να επιβιώσει έκανε διάφορες άλλες δουλειές (λαντζιέρης, λούστρος, ψάλτης, εργάτης στα έργα του Γαλλικού ποταμού). Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και εντάχθηκε στο ΕΑΜ, όπου διετέλεσε και γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη και το 1958 πέρασε από δίκη για το βιβλίο του Βουρκωμένες μέρες. Από το 1958 ως τη μεταπολίτευση του 1974 έζησε αυτοεξόριστος στη Ρουμανία, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου του είχε αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια. Πέθανε στην Αθήνα, ενώ οδηγούσε, από καρδιακή προσβολή. (Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Λουντέμη βλ. Ζήρας Αλεξ., «Λουντέμης Μενέλαος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα).
Οταν ο Λουντεμης επεστρεψε το 1974, βρηκε μια Ελλαδα αγνωριστη, περιθωριοποιημενη, μια χωρα του Τριτου Κοσμου. Εκεινο που τον πληγωσε ιδιαιτερα ηταν η μουσικη καταντια που συναντησε, η αραβοποιηση του ελληνικου τραγουδιου, που προφανως ειχε συντελεστει στην περιοδο που ελειπε, 1958-1974. Μην αντεχοντας αυτη την αρρωστη κατασταση, δημοσιευσε το 1977 στην εφημεριδα „Τα Νεα“ σε τρεις συνεχειες τις απαισιοδοξες σκεψεις του για το λαϊκο τραyουδι, διερωτομενος κατα ποσο αυτο ειναι ελληνικο και κηρυσσοντας ταυτόxρονα µια έκστρατεια έξελληvισμου του.
Το Berlin-Athen.eu με πολλη κοπο κατορθωσε να ανακατασκευασει (Restauration, Digitalisierung) τα κειμενα, τα οποια αρχιζουμε να δημοσιευουμε σημερα, συμφωνα με το πρωτοτυπο σε τρεις συνεχειες. Το πρωτο αρθρο ειναι απο „Τα Νεα» της 10.01.1997. Μαζι με την δημοσιευση των αρθρων του Λουντεμη κηρυσσουμε κι‘ εμεις μια εκστρατεια για την επιστροφη του ελληνικου τραγουδιου στις ριζες του, που δεν εινε τα καταγωγια, οι κουραδομαγκες της κρατικης τηλεορασης, τα μπουρδελα και τα …εργατικα κινηματα, οπως μας λενε μερικοι „διανοουμενοι“ αλλα η μουσικη της υπαιθρου και των πολεων των Νοτιων Βαλκανιων, συμπεριλαμβανομενων του Ποντου και της νησιωτικης Ελλαδας. Και καλουμε οσους θελουν την αλλαγη, να συνταχθουν μαζι μας, γιατι η επιστροφη στις ριζες θελει „δουλεια πολλη“, θελει ξερριζωμα των περικοκλαδων που τις επνιξαν και αντισταση σε οργανωμενα πλεον συμφεροντα εντος και εκτος Ελλαδος. Που μας βαζουν για πρωτυπα καψουρηδες και καραμπουζουκληδες μαγκες. Πρωτα ομως θελει σοβαρες αναλυσεις για το πως παραδοθηκε το ελληνικο τραγουδι στα χερια αξεστων, ανιδεων και κομματανθρωπων. Εμεις απο δω θα διατηρησουμε ανοιχτη την συζητηση προσπαθωντας, οπως ηθελε κι‘ ο Λουντεμης, να ριξουμε λιγο φως σε μια παγιωμενη πλεον κατασταση, ξεσκεπαζοντας ολους κεινους, που σπρωξανε την ελληνικη κοινωνια και την κουλτουρα της προς την Ανατολη. Και που εχουν και σημερα ισχυροτατα συμφεροντα στην διατηρηση αυτης της αρρωστημενης καταστασης.
Δρ. Εμμανουηλ Σαριδης
Ποσο ειναι „ελληνικο“ το …ελληνικο τραγουδι
Μερος 1ο („Τα Νεα“, 10.01.1977)
του Μενελαου Λουντεμη
Απο καιρο τωρα σκοπευα να καταπιαστω μ‘ αυτο το θεμα. Ειχε γινει σχεδον το μονιμο παθος μου κ‘ η εμμονη εγνοια που γεμιζε αγκαθια το μαξιλαρι μου. Πάντα ομως τό ανεβαλλα. Ισως γιατί μουλειπαν οι άμεσες παραστασεις, ίσως γιατί μουλειπαν τά στοιχεια. Τώρα ομως καταλαβα οτι ολ` αυτα ηταν προφασεις, ψευδώνυμα μιας άνθρώπινης κατάστασης που οι Νεοελληνες τη λένε…»μουργελα» κι‘ οι Ιταλοί «Dolce far niente».
Τό ποτηρι ομως εχει πια ξεχειλίσει. Αµανεδες καί σεµπαχια καί διαφορα άλλα µελίπηκτα άνατολίτικα καταπλάσµατα πλημμυρισαν τόν τόπο µας σαν να μας κύκλωσαν µιναρέδες. Καί τό άπελπιστικο ειναι οτι ολ‘ αυτα τά τουρλου-τουρλου κατασκευασματα σερβιρονται με τον τιτλο «λαϊκο έλληνικό τρaγουδι».
Ψυχικο ενδυμα
Τό λαϊκό τραγουδι, ομως, ειναι τό ψυχικο ενδυμα ενός Λαου, τό σκιρτημα ενος πάθους, που μόνο με μoυσικη μπορεί νά εκφραστεί. Μέ τ‘ αλλα μέσα – τήν πέννα, η τή σμιλη – ισως μπορέσεις να πείς πολλά, νά χορτάσεις ίσως τό μάτι. Την ψυχη, όμως, μόνο με τή Μουσικη καί μέ το Xορο μπορεις νά τήν χορτάσεις. Oσo γιά τή γλωσσα, αύτή ή καημένη, βοηθητικό μόνο ρόλο μπoρεί να παίξει.
Ή Μουσικη λοιπόν, κι‘ ο Χορός. Μά ειναι τόσο δύσκολη ή προσπελαση στις στίς ρίζες τoυς. Γιατί ή καταγωγή τους χάνεται στά βάθη της ίστορίας, στήν προϊστορία συxνά. Συμπαιρενω μόνο οτι ο χορός θά πρεπει να κατάγεται άπ` τό πηδημα, ενω τό τραγούδι απ‘ τήν kραυγή.
Καί ηταν στήν αρχή αναρθρo, οπως περίπου ειναι σήμερα τά τραγοούδια τών «χίππις» πού γυρισαv τη Μουσική τόσο πίσω, ωστε ακουμπησε στή μαύρη μαγεια. Οπως βλέπετε προοδεύουμε.
Τώρα, ομως, προκύπτει ενα αλλo ζήτημα: Τί απ‘ τά δύο προηγήθηκε; Ή ένόργανη µουσική η η φωνητική; Αύτό δεν µοιάζει λιγάκι μέ τό αυγό καί μέ την κόττα; Ή άπαντηση πάντως φαίνεται απλή. «Ή φωνή, θ‘ απαντήσουµε ολοι, δηλαδή ό φθόγγος».
Άπλο πραμα. Μά τά απλα πράματα είνα κείνα που μας μπερδευoυν περισσότερο. Κατά την ταπεινη μου γνωμη, η Φυση δέν περίμενε να τραγουδήσει ο ανθρωπoς γιά ν‘ άνακαλύψει τη μουσικη.
Απο τη Φυση
Πολυ πριν λαλησει ο ανθρωπος, επαιζε εκεινη μες` στους καλαμιωνες τους βαθυστεναχτους σκοπους της. Ακολουθωντας το παραδειγμα της, ο Πανας εκοψε μερικα καλαμια κι` εφτιαξε και κεινος τον ξακουσμενο του αυλο. Η ενοργανη μουσικη ειχε ανακαλυφθει.
Πως ομως απ` αυτα τα πρωτα μελωδικα ψελλισματα φτασαμε στη Μουσικη; Και πως αυτη η Μουσικη μοιραστηκε κατοπι σαν αρτος στους λαους καί της εδωσε ο κάθε λαός τά δικά του χαρρακτηριστικα, ειναι μιά άλλη Ιστορία πού η αρχη της χάνεται μεσ‘ στίς χιλιετηρίδες. Παντως, τοσο ή Γεωγραφια οσο κι‘ oι κλιματολογικές συvθηκες επαιξαν μεγαλο ρόλο στη διαμόρφωση και στό χαρακτήρα της κάθε μουσικης.
Οί Βόρειοι εξαφνα τραγουδουν μ‘ όλάνοιχτο τό στόμα καί προφερουν στρογγυλά αύτό πού θελουνε νά πουν, καθαρα, χωρις μυστικοπάθεια. Οί Άνατολίτες τραγουδουν κλαυθμιριστά, οί Νότιοι λαρυγγόφωνα κλπ. Κάτι αναλoγο συμβαίνει καί μέ τό χορό.
Με ολη την υπαρξη τους
Οί Βόρειοι χορεύουν μόνο με τά πόδια, δεν τούς ένδιαφερει παρά ό ρυθμός. Καί γι‘ αύτό ρίχνουν ολο τους τό βάρος έκεί. Οί Ανατολιτες πάλι χορευουν μέ τη μέση και τους λαγώνες. Όσο γιά τούς Ελληνες; Αυτοί χορευουν μ‘ οτι τούς εδωσε ο καλός θεός. Με τά μάτια, μέ τά χείλη, μέ τά ποδια, με τά χερια, και οτι συνθετει αυτό πού σέ καμμια αλλη γλώσσα δέν ύπάρχει, τή «λεβεντια».
Γεωγραφικος χώρος λοιπόν, καί μαζί η ήλικια του κάθε πολιτισμου βαζουν ανεξιτηλα τη σφραγίδα τους σ‘ αυτό πού λέγεται Χορος η Μουσικη.
Άλλά αυτό σε χονδρικες μόνο διαστασεις. Γιατί υπαρχουν κι‘ οί υποδιαιρεσεις. ‚Ας παρουμε γιά παράδειγμα την Ελλάδα. Προσέξατε: Άλλοιωτικα τραγουδουν στά βορεια διαμερίσματα της χωρας κι‘ άλλοιώτικα στά νοτια. Όπως έπίσης καί άλλα πραματα τραγουδουν στά πεδιvά κι` αλλα στα ορεινα. Π.χ. στά ορεινα τραγoυδουν τίς παλληκαριες, τα γιουρουσια, τίς άποκοτιές. Στους καμππους, τά μαράζια καί τά γηρατειά. Στά νησιά παινευουν η «μαλώνουν» τή θάλασσα. Στις πολεις τραγουδουν τον ερωτικό καημό, τή φτώχεια κοί τη μοναξιά.
Καί τωρα, υστερα απ‘ αυτο τόν μικρό πρόλογο, θαρρω πώς ηρθε η ωρα νά μπω στό θεμα μου:
Γυρω άπ‘ τό τραyoυδι – πουναι αύτή η ίδια ή μoυσική – καί γυρω άπ‘ τό κλάμα πούναι κι‘ αυτό μιά άλλη μoυσική, ξετυλίγεται όλόκληρη ή ζωή μας. Αυτά τά δυό άποτελουv την άρχή καί τό τέλοc του κόσμου των ηχων. Περα άπό κεί έκτεινεται ή ανυδρη εκταση οπου δεν υπάρχουν παρά οι μηχαvικέc λειτουργiεc πού – άλλο άπ‘ τό να παρατείνουν τή ζωή – δέν εχουν τίποτα άλλο νά κάνουν.
Οι πρόγονoί μας, οικοδομώντας τή θρησκευτικη λατρεια τους, άφου εκαναν θεους τούς φοβους τους, ειδαν οτι χωρίς τή θεοποιηση καί της Μουσικης, το Πάνθεο της λατρείας τους θαμενε μισερο. Νά γιατί επλασαν τόν ώραιότερο τών θεών, τόν ‚Aπόλλωνα. Μά τότε ανακαλυψαν οτι ουτε κι‘ οί θεοί κανoυν μόνοι. Και τους εδωσαν ολόκληρη χορεία άπό Μουσες.
Θαυμασιες ριζες
Ναί, τοσο θαυμάσιες ρίζες εχει η Ελληνικη Μουσικη.
Ναί ομως. Αύτός μας ό θησαυρός βpίσκεται σημερα σε θανασιμο κίνδυνο. Ειδων – ειδών σερμπετια καί γλουγλουκισματα καί «αχ» και «βάχ» και «κουζούμ» καί «γιαβρουμ» καί «σινά ναϊ – νά», .. κατακλείσανε την εθνικη μας μουσική, σε βαθμό που νά ξεχνουμε πολλες φορες που είμαστε και νά voμίζουμε πώς βρισκόμαστε σέ «τσαρσιά» της Βαγδάτης η της Moυσoυλης.
Μουσικο οπλο
Μά ό κίνδυνος δέν σταματά στην Έλλάδα. Οί δίσκοι αυτων τών γενιτσαρων, σάν άληθινοι «ίπταμεvoι δίσκοι», πηραν τό κατοπι – καί μέ λυσσα – τούς ξενητεμενους Ελληνες και τους κυνηγουν παντου, γιά νά τούς ποτισουν με το μoυσικο τους οπιο.
Δuστυχως τα κατάφεραν και με το παραπάνω. Πιστέψτε με, κάθε φορά που γυριζω απο αποδημο σπιτι, οπου με κερασαν ελληνικη μουσικη, νοιωθω αρρωστος. Απλουστατα: γιατι η ελληνικη μουσικη που με κερασαν δεν ηταν ελληνικη. Τι ηταν; Μονο ο παντοδυναμος Θεος ξερει, μα μπορει ουτε κι‘ αυτος.
Το απελπιστικο σ` αυτη τη περιπτωση ειναι οτι οι περισσοτεροι απ‘ τους συνδαιτημονες μου ακουαν τη μουσικη αυτη ευχαριστημενοι κι` απαραξενευτοι. Ετσι, μου τυχαινε πολλες φορες ν` ανακαλυπτω τον εαυτο μου μ ο νο ν. Μα τι συμβαινει λοιπον; Μηπως οι αλλοι εχουν δικιο και εγω βρισκομαι σε πλανη;
Αληθινη μολυνση
Μηπως ολα αυτα τα μουσικα εδεσματα που μου προσφερε ο οικοδεσποτης ηταν πραγματικα ελληνικη μουσικη κι` εγω λογω της μακροχρονιας απουσιας μου απ‘ την Ελλαδα αφελληνιστηκα και δεν την καταλαβαινω πια;
Η μηπως η Ελλαδα υπεστη ξαφνικα καποια βαρβαρικη εισβολη κι` εγω – οντας μακρια – γλυτωσα απ` τη μολυνση; Παντως, οτι και να συμβαινει εγω αρνουμαι να συμβιβαστω μ` αυτη την αποψη. Οτι δηλαδη ολα εκεινα τα μελωδικα καταπλασματα που με κερασαν, οτι ολοι εκεινοι οι μουσικοι εμετοι, ειναι «ελληνικο τραγουδι». Και μαλιστα λ α ϊ κ ο !
Εινε παλι φορες που αναρωτιεμαι: Μηπως στ’ αληθεια δεν ειμαι Ελληνας; Η μηπως δεν ηταν Ελληνες οι αλλοι; Μα τοτε ποιοι ειναι Ελληνες; Να σε τι φοβερη συγχυση μας ερριξαν οι κυριοι αυτοι που διαχειριζονται και με ποιο τροπο βαναυσο και ανευθυνο τα μουσικα μας πραγματα.
Η Ιστορια αυτου του εγκληματος δεν ειναι φυσικα καινουργια. Αρχισε απ’ τη μερα – που μαζι με τ’αλλα ξενα μονοπωλια που κατεκλυσαν την Ελλαδα, το μονοπωλιο του πετρελαιου, των σπιρτων, του αλλατος κλπ. – εισεβαλαν και τα μονοπωλια των δισκων. Οι ανθρωποι αυτοι, αγνοωντας ολοκληρωτικα το τι ειναι Ελλαδα, το τι ειναι ελληνικη κουλτουρα, τι ειναι ελληνικη ψυχη, αρχισαν να τυπωνουν καί να κuκλοφορουν μέ τήv άπαθεια φρενοβλαβων, είδων – είδων άνατολίτηκα «σαρκιά» καί «σεμπαγιά» καί να κατακλυζουν μ‘ αυτά τή μουσική μας αγορα. Ειναι θαυμα πως κατάφεραν vα γλυτωσουν άπ‘ τήν τουρκική πλημμuρίδα τά κλέφτικα καί τά νησιώτικά μας.
Τά χρόνια άπό τότε κύλησαν, τά γουστα αλλαξαν, ό εξισλαμισμός ομως της ελληνικης μουσικής δεν εσταμάτησε.
Οι συνενοχοι
Συνενοχοι τών μονοπωλίων τώρα εγιναν και κατι υποτιθεμενοι «μουσουργοι», κατι ασυνειδητα υποκειμενα που κλεβουν απ’ τους αιθερες τούς ραδιοσταθμούς του Καιρου, της Βαγδατης καί τής Καμπούλ, ρίχνουν άπάνω τoυς καναδυο κακοριζικους στίχους, κολλoυν μιάν εττικέτα μ‘ έλληνικα γραμματα και τα προσφερουν στίς Εταιρίες Δίσκων σάν προιοντα έλληνικης μουσικης.
Κι‘ αυτό τό βρώμικο λαθρεμπόριο συνεχιζόταν ανεμποδιστα χρόνια καί χρονια, ωσπου κάποτε έξεγέρθηκαν οι συνειδήσεις μας καί μιά έκστρατεία έξελληνισμου τής Έλληνικής μουσικης βρισκοταν στά προθυρα της έκκίνησής της, οταν ενα μαυρο συννεφο επεσε πανω στην πνευματική και καλλιτεχνική μας ζωή.
Το «δογμα» εκεινο που εβαλε σε δοκιμασια ολους εμας που πιστευαμε στα ανθρωπιστικα ιδεωδη.
Η αντισταση των προοδευτικων
Τό «δόγμα» πού πήρε τονομα του ευρεσιτέχνη τoυ καί που θά ειχε κατακλύσει ολων τόν πνευματικο μας χώρο, αν δέν συναντουσε τήν άντίσταση ολων των προοδευτικων δημιουργων.
Αύτην ακριβως την εποχη δεχθηκε τούς μυδρους καί τό λαϊκό μας τραγούδι από μερικους «σκαιούς» τής Aριστερας, που παιρνανε τότε κεφάλια. Έτσι, περιλουστηκαμε καί μεις με τά πιό ακατανομαστα έπίθετα, γιατι τολμησαμε νά υπερασπισουμε τό λαϊκό μας τραγούδι καί – μαζί – τό άντπρoσωπευτικο του οργανο, το μπουζουκι.
Για καλη μας τυχη απ’ αυτη τη μερια τωρα πεφτουν λιγοτερες πετρες. Η απειλη ομως δεν εχει απομακρυνθει. Ισα – ισα. Ο κινδυνος τωρα ειναι μεγαλυτερος. Απο που νομιζετε; Δυστυχως απ’ το μερος εκεινων που θ’απρεπε να εινε οι φυσικοι υπερασπιστες του. Απ’ το μερος ενος μεγαλου μερους απ’ τις λαικες μαζες. Το λεω με πονο, μα ειν’ αληθεια. Ναι, απ’ τις ιδιες τις λαικες μαζες που τροφοδοτουμενες απ’ τη μουσικη τροφη που τους σερβιρουν ορισμενοι αγυρτες του πενταγραμμου – χασανε το μουσικο τους αισθητηριο σε βαθμο αφελληνισμου. Δυστυχως, αυτο ειναι απελπιστικο, πικρο, μα ειναι γεγονος. Ενα μεγαλο μερος απ’ τα λαικα στρωματα, προπαντων της υπαιθρου, αθελα η θεληματικα συμμαχησε μαζι τους και μας εγκατελειψε να παλαιβουμε μονοι.
Δεν ειναι ελληνικο
Γιατι πρεπει να το πουμε απλα και καθαρα: Αυτο που σημερα ρεκλαμαρεται για «λαϊκο ελληνικο τραγουδι» μπορει να ειναι λαικο, αλλα ε λ λ η ν ι κ ο δεν ειναι. Μπορει να ειναι λ.χ. λαικο πακιστανικο η λαικο ινδικο η τουρκικο, αιγυπριακο, βελουχιστανικο, μπορει να ειναι οτιδηποτε αλλο, Ελληνικο ομως, οχι, δεν ειναι!
Μα ειναι για να τραβας τα μαλλια σου! Πως ξεφυτρωσαν αναμεσα μας αυτα τα μπαιλντισματα κι’ οι δεησεις προς τον Αλλαχ; Που βρεθηκαν ολα αυτα κατω απ’ το δωρικο ολοκαθαρο ουρανο μας, σ’ αυτη τη χωρα της απλης γραμμης, της φωτοχαρης ευγενειας και του μετρου; Ποιοι καταφεραν αυτο το αποκρουστικο θαυμα;
Εννοια σας και δεν κρυβονται. Το διασαλπιζουν στεντορεια και μαλιστα πολυ φαλτσα και βαζουν και την υπογραφη τους απο κατω. Μα ουτε κι’ οι Εταιριες δισκων που τυπωνουν τα κλοπιμαια τους και ουτε κι’ οι ορχηστρες με τους ανεκδιηγητους «μαεστρους» των.
Απλη η συνταγη
Η συνταγη για να φτιαξεις ενα τετοιο δισκο ειναι πολυ απλη. Γυρω απο ενα μικροφωνο συγκεντρωνονται επι τω αυτω ολοι οι γνωστοι και μη εξαιρετεοι: Πρωτον: ενας μαστουρωμενος δερβισης. Πλαι του ενα παθιασμενο χανουμακι με πολυ ξενικο ονομα.
Προχωρουμε. Εξ αριστερων προς τα δεξια: Ενα τουμπερλεκι, ενα βιολί και μιά φυσαρμονικα παλιου τυπου απ’ αυτες που ο λαος τις ελεγε «μισοφωνιες». Φτανει. Το συγκροτημα ειναι ετοιμο. Η εγγραφη μπορει ν’ αρχισει. Οι τεχνικοι, οι ρυθμιστες των ηχων, ολα ειναι ετοιμα. Κι’ εκτυπωση αρχίζει. Πρωτα τοποθετειται στο αναλόγιo ή λαφυραγωγημενη ξενη μουσικη. Aμεσως μετά μιά συντομη τουρκικη ουβερτουρα (το «ταξιμ»). Επειτα μπαινει η «μισοφωνια» που κλαψουριζει ενα πικρο αμανε και, πριν καλα – καλα τελειωσει, εισερχεται μια σφαχτη δοξαρια του βιολιου και μετα ενα μακροσυρτο «άχ» του δερβιση. Ευθεις του απαντα άλλη μιά, ακομη πιο σφαχτη δοξαρια και τέλoς μπαινει τό μπαιλντισμενο χανουμακι. Τότε – για μιά μόνο στιγμη χυνουν λίγα κρυσταλλα τα μπουζoύκια – και κατοπι μπαινει πλεον πλεισιστιος ο δερβισης και τερματίζει «ντουετο» μαζι με το χανουμακι του. Ή ‚Ελληνική καί λαικη και Mουσική ειναι ετοιμη. Mπoρει νά παραδοθει στους αιθέρες καί νά ευφρανει τα πολυδιψασμενα μας αυτια.
Θ‘ αναρωτηθει κανεις: Ποιός έmτρέπει σ‘ αύτά τά συγκροτήματα, σ‘ αυτές τις διεστραμμενες μουσικές συμμoρίες νά δρoυν ατιμώρητα καί νά καταστρεφουν μέ τόση βαναυσότητα τό μoυσικο αίσθημα εvός όλόκληρou λαου; Ποιός «επιτρεπει» λεμε; Ποιος «βοηθα», πρεπει να λεμε; Και απαντω: Ολοι!
Ολοι υπευθυνοι
Πρωτα – πρωτα οι ανα το Πανελληνιον γνωστες Εταιρίες δίσκων. Κατόπι τά διαφορα «τονομάτ» των κεντρων αναψυχης που καταναλωνουν τό ειδος σε πολυ μεγάλες δοσεις. 0λοι αυτοί ειναι συνεργoί καί συνενοχοι σε βαθμο κακουργηματος και χωρις ελαφρυντικα. Αραγε να διανοηθηκαν ποτε οι κυριοι που διευθυνουν τα μουσικα προγράμματα, oι Εταιριες των δισκων, οι υπευθυνοι των ραδιοσταθμων, ποσο μεγαλο κακο κανουν στους ακροατες τους;
Και σηκωθηκε ποτε κανεις απ’ αυτους τους Διευθυντες απ’ την καρεκλα του για να πεταξει εξω με τις κλωτσιες το γενιτσαρο που μπαινει στο γραφειο του με τα «κλοπιμαια» του υπο μαλης; Και ακομη πηρε τον κοπο εστω και ενας απο αυτους τους Διευθυντες τών Pαδιοσταθμών μας νά ρώτησει τους αλλους – μια και ο ίδιος το αγνοει – τι ειναι Ελληνικη μουσικη;
Ποτε, κανεις! Αλλοιως η κατασταση θα ηταν διαφορετικη.
Τό λαϊκό τραγουδι ειναι ένα πιοτό που πρεπει κανεις να το πινει άνόθευτο. Δεν σηκώνει «νερωματα». Κι‘ οσοι τό επιχειρουν εινε voθευτές καί κιβδnλοποιοι. Γιατί δεν νοθευουν μόvo τους ηχoυς. Kαταστρεφουν και την καθαροτητα ενος λαού, θολώνoυv τήν παραδοσή του καί άλλοιώνoυv τις ρίζες του.
Οι «διασταυρωσεις
Mερικοι μιλουν για «αναζωογονικες διαστραυρωσεις» και για « προσμιξεις των μουσικων χυμων» που παρατεινουν το βιο των πολιτισμων κλπ. κλπ. Αφελεια. Οι διασταυρωσεις στη ζωη συνετελουνται φυσιολογικα, δεν τις κανουν βιαια οι ανθρωποι και μαλιστα οι κομπογιανιτες.
Έπειτα το τραγουδι που μας προσφερουν δεν ειναι διασταυρωμενο, ειναι αδιαντροπα κλεμμενο, «σουφρωμενο» ατοφιο χωρις να διατηρει κ α ν ε ν α ελληνικο στοιχειο.
Ναί, αλλα αφου ειναι τόσο ξενο θα μου πειτε γιατι το δεχεται το ελληνικο αφτι; Έ, νά, έδω είναι τό δράμα. Δεν ξερετε, φίλοι μου, ποσο βολικο λίπασμα ειναι η αγνοια. Ό απλος ανθρωπος δεν ψιλολογά του τί ειδους μoυσικη ειναι αυτη που του δινουν. Ακουει μονο τά λόγια. Και δυστυχώς τά λόγια ειναι ελληνικα. Ετσι ειναι σιγουρος πως κι’ η μουσικη ειναι ελληνική. Δεν σκεφτηκε πως, αν σβησει τα ελληνικα λόγια, τότε θ‘ αvακαλύψει οτι η μουσικη που ακουε ηταν γνησιοτατα τουρκικη. Ε, νά, πανω σ’ αυτο γινεται η μεγάλη λαθροχειρία. Πίσω άπ’ αυτην την αγνοια οχυρονωνται ολοι οι λωποδυτες των ηχων και οργιαζουν. Πώς νά πληρoφoρήσεις τον απληρoφόρητo οτι οχι τά λόγια, αλλα οι φθογγοι ειναι εκεινοι που αποφασιζουν για την εθνικοτητα μιας μoυσικης;
Αύτά τά καταραμενα λόγια είναι τό δόλωμα ώσπoυ ν’ άγκιστρωθεί τό έλληνικό άφτί. Αποκεί καί πέρα όλα ειναι ευκολα. Καί πηγαινε εσυ να πείσεις τόν άκροατή ότι ή μoυσική πού άκoύει ειναι τούρκικη. Θά σέ πει εσένα «τουρκοσπορο».
Γιατι δεν ξεσκεπαζονται;
Μά δε βρεθηκε κανεις θα μου πειτε που να ξεσκεπασει την απάτη; Δεν εξεγερθηκε κανενας να καταγγειλει αυτους τους πλαστογραφους; Πολλοι. Αλλά μεμονομενα, σποραδικα. Εκστρατεια συστηματικη δεν αναληφθηκε, ποτε. Φυσικα οι περισσοτεροι απ’ τους προικισμενους μας συνθετες παλαιψαν να εκτοπισουν απ’ την ελληνικη μουσικη τα «σαρκια» και τα «ταξιμια».
Ή πλημμυρα ομως του τουρκισμου ρεει ακατασχετα. Το πολυ – πολυ – οι ελληνικοι ηχοι να σταματουν στις παρυφες των πολεων. Ολη την υπολοιπη υπαιθρο την νεμονται ανεμποδιστα οι αγυρτες. Κι’ ετσι οι ασιατικες και μεσανατολικες μελωδιες συνεχιζουν ν’ απλωνονται παντα και ν’ απειλουν να κατασκεπασουν και το τελευταιο απομειναρι ελληνικου ηχου.
Αλλα ουτε κι’ οι ιδιοι οι συνθετες μας εργασθηκαν συστηματικα. Δεν καθορισαν ακομα ποια ειναι η ελληνικη μελωδικη γραμμη. Αρπαζουν τα μοτιβα ετσι, οπως τους τα στελνει ο αναιμος, χωρίς να σκοτιζονται να δουν απο που φυσα αυτος ο ανεμος. Δεν εσκαψαν στη ριζα. Εξαφνα δεν ανακαλυψαν oτι το οργανο το πιο ευαλωτο στις ξενες επιδρασεις ειναι το ανθρωπινο αφτι.
Το 2ο και το 3ο μερος θα δημοσιευθουν προσεχως